Overal in het land verschijnen veelal jongeren achterin de kerk op zondag of zoeken contact met een priester. Ze zijn bijna komisch ’to-the-point’ en zeggen bij de kennismaking direct: “Ik wil gedoopt worden.” Parochies zijn verbaasd en verheugd tegelijkertijd, maar vragen zich ook af: “Wie zijn deze jongeren en hoe helpen we ze het beste op hun geloofsweg?”
Dit is de aanleiding geweest voor Jongkatholiek om een landelijke dag over deze Nieuwe Katholieken te organiseren. Op woensdag 22 oktober jl. was het zover. In plaats van de verwachte 30 deelnemers waren er 100 en was de inschrijving gesloten: de zaal in het Sint Janscentrum was vol. Ook een aantal deelnemers uit het Bisdom Breda waren van de partij. Een verslag door Brechje Loenen.
Begin gewoon!
Monseigneur Mutsaerts opende de dag en deelde zijn verbazing over deze ‘nieuwe katholieken’: “ik had dit ook niet verwacht. Anderzijds, sinds het jaar nul hebben we enkel groei gehad. Al ging het in alle eeuwen met ups en downs.” Ook in Oisterwijk, toch ook niet echt het ‘centrum van de wereld’ staan er echt jonge tieners aan zijn deur te kloppen. Zoals de broertjes A en B, 13 en 15 jaar oud, die volgens hun atheïstische ouders al twee jaar lang dagelijks een half uur in de Bijbel lezen. Een hele prestatie voor zulke jonge kinderen die opgroeien met een ‘brokkelbrein’: gewend aan korte TikTok video’s wat niet echt helpt om je aandachtsspanne te versterken. Over TikTok gesproken, ook Monseigneur Mutsaerts viel het op dat jongeren langs dit soort media op het geloof geattendeerd worden en stelde vast dat ze blijkbaar ook nog echt goed kunnen onderscheiden wat waar is en wat niet.
Hij sloot af met een bemoediging: “De heilige geest is aan het werk en wat bieden we ze? Hoe weten ze dat ze welkom zijn? Begin gewoon! Bid ervoor, ga aan de gang. Er is een stille revolutie gaande: bij de de jongste generatie daar groeit wat!”
Kwetsbare jongeren
Paul Graas nam het stokje over met een presentatie over een onderzoek gedaan onder ‘Generatie Z’: de jonge jongeren van deze tijd. Zijn data kwamen voort uit diverse onderzoeken van seculiere en christelijke organisaties, enquêtes onder jongeren en diepte interviews.
Het eerste wat opvalt aan de jongeren van nu vergeleken met tien jaar geleden is dat ze kwetsbaarder zijn. Veel groeien op in gebroken gezinnen. Ze hebben meer depressies en angsten en minder sociale steun. Tegelijkertijd zijn ze heel open. Veel ouders vinden het prima dat ze zich oriënteren op het katholieke geloof (Red: dat is bij de jongeren in het bisdom Breda zeker lang niet altijd zo). Je hebt ook ouders die zelf gedoopt willen worden naar aanleiding van de stap van de kinderen.
Bij veel jonge mensen begint hun zoektocht bij online influencers die getuigen van hun geloof. Je merkt ook dat ze een ‘brokkelbrein’ hebben: de aandachtsspanne is korter, ze zijn makkelijker afgeleid en dat werkt door als je ze bijvoorbeeld catechese geeft.
Uiteindelijk zoeken ze naar identiteit: ze zoeken geborgenheid, een veilige gemeenschap en willen zich geliefd voelen. Dat hebben ze nodig voor ze de geloofsgroei kunnen meemaken. Daarnaast willen ze hun identiteit uiten: ze knielen, bidden de rozenkrans en dragen een sluier. Ook dat is die identiteit: ik wil dit geloof uitstralen naar anderen. Dit is niet per definitie conservatisme, maar het is wel heel oprecht, ze menen het. Veel hebben allang naar bisschop Barron geluisterd en sommigen willen echt de ‘voetnoten’ weten: komt dit van de congregatie voor de geloofsleer of van de Paus?!
Wat kunnen we doen vanuit de parochies om deze jongeren goed te ontvangen? Organiseer laagdrempelige activiteiten. Belangrijk dat ze elkaar ontmoeten in een veilige groep. Ze steunen daar op en ondernemen van alles met elkaar. Laat ze dingen zelf organiseren, maar wél onder ‘begeleiding van’. Stimuleer de vroomheid. Ze willen heel graag aanbidding, rozenkrans, stil gebed, mooie liturgie. Ze willen géén leuke kerk waar je niet veel hoeft te bidden. Wees beschikbaar voor 1 op 1 begeleiding. Tegelijkertijd moet er ook gewoon gezelligheid zijn.
Vroomheid én gemeenschap: heel belangrijk, want je ziet soms ook weer dat zoekende jongeren na een tijdje anders toch weer weggaan.
In het bisdom Haarlem-Amsterdam zijn we ook een vervolg project gestart om jongeren die al langer op weg zijn in de Kerk ook weer te vormen om ‘geestelijke buddy’s’ te worden die leeftijdgenoten kunnen vergezellen in hun zoektocht naar de kerk. In 2026 start in het Bisdom Breda een vergelijkbare leiderschapsvorming voor jongeren.
Last but not least: zorg dat je online bereikbaarheid als parochie goed is. Zodat jongeren die zoeken een persoonlijk berichtje kunnen sturen naar de pastoor. De zoektocht begint tenslotte veelal online.
Aan de slag!
Na een aantal mooie getuigenissen van jongeren werd in de middag de ‘call to action’ gepresenteerd:
- Credokatholiek een online initiatief dat jongeren wil helpen om de weg te vinden in de Katholieke Kerk. Via TikTok, Instagram en YouTube worden jongeren hierop geattendeerd. Daarop volgt een uitnodiging voor een Eucharistieviering, aanbidding of een borrel. Opmerkelijk: Lars die het presenteert is recent in ons bisdom in Zegge komen wonen met zijn jonge gezin.
- Alpha Youth: voor ‘Generatie Z’ is er een nieuwe Alpha serie ontwikkeld die sinds een paar maanden online staat en gebruikt kan worden. Een heel eenvoudige manier om met jonge jongeren van 13-17 jaar de geloofsweg op te gaan: gezellig eten, video starten, delen en klaar.
- Huiskringen: na Alpha is het belangrijk om een vervolg aan te bieden. In de Sint Jan de Doper parochie in Gouda komen parochianen samen in kleine groepen om te delen over hun geloofsweg. Ook kunnen groepen samen catechese krijgen met behulp van bijvoorbeeld de Sycamore videos.
- Kapelaan Garcia werkzaam in het Bisdom Groningen/Leeuwarden doet daar jongerenwerk en deelde hoe de jongeren lijden onder de scheidingen van hun ouders, de pijn van het tekort aan liefde en geen veilige plek hebben. Wat hebben wij als kerk hen te bieden? Zijn wij vaders/moeders en herders? Hij riep ons op om te luisteren naar de jongeren en ze te helpen als een herder om de liefde van Christus persoonlijk te ervaren.
- Christlife is een Engelstalig programma voor parochie evangelisatie. ChristLife is gebaseerd op de leer van de Kerk en is in de loop van 25 jaar steeds verder verfijnd. Een deelnemer ontdekt Jezus, begint Hem als discipel te volgen en leert hoe hij Hem met anderen kan delen.
