Vandaag is het werkdocument voor de afsluitende bijeenkomst van de synode over synodaliteit gepubliceerd. De tekst belooft gesprekken over onderwerpen die voor verdeeldheid zorgen, maar echt controversiële thema’s zullen niet ter sprake komen.

Vrouwen en verantwoordelijkheid: die onderwerpen zullen de gesprekken op de synodale bijeenkomst in Rome domineren. Het Instrumentum Laboris, oftewel het werkdocument, dat als ‘handleiding’ zal dienen voor de tweede en laatste wereldwijde vergadersessie van de synode over synodaliteit, schuift die twee thema’s prominent naar voren.

Het werkdocument is vandaag gepubliceerd, als voorbereiding op de afsluitende synodale bijeenkomst die van 2 tot en met 27 oktober in het Vaticaan zal plaatsvinden. Aan de hand van het document zullen de deelnemers nadenken over hoe de Kerk missionair en synodaal kan zijn.

Geen voorverpakte antwoorden

Dat dat een brede hoofdvraag is, ontkent het werkdocument niet: dat bevat dan ook geen “voorverpakte antwoorden”, maar enkel “indicaties en voorstellen”.

Naast een gebrek aan voorverpakte antwoorden, bevat het werkdocument ook geen voorverpakte vragen. Wel biedt de tekst acht voorstellen voor gespreksonderwerpen op basis van zorgen die naar voren kwamen uit bijvoorbeeld de synodale luisterfases en de wereldwijde priesterbijeenkomst van februari.

Zo oppert de tekst om het aanpakken van uitsluiting en meer transparantie op de agenda te zetten, maar bijvoorbeeld ook om te kijken naar het takenpakket van priesters en bisschoppen om “onnodige lasten en isolement te vermijden”. Uit de synodale priesterbijeenkomst kwam namelijk naar voren dat veel priesters lijden onder eenzaamheid en hoge werkdruk.

Vrouwen

In het werkdocument wordt het gesprek over de rol en verantwoordelijkheden van vrouwen in de Kerk prominent genoemd. Volgens de tekst is het “noodzakelijk om meer erkenning te geven” aan wat vrouwen voor de Kerk (kunnen) betekenen, bijvoorbeeld door hen meer invloed te geven in besluitprocessen en hogere posities in bisdommen en kerkelijke rechtbanken voor hen open te stellen.

Wat in ieder geval niet ter sprake zal komen, is “de kwestie van het toelaten van vrouwen tot het diaconale ambt”, stelt het werkdocument. De diakenwijding is de laagste van de drie gewijde ambten in de Kerk; volgens het document zijn “sommige lokale Kerken” voor die mogelijkheid, terwijl anderen “vasthouden aan hun weerstand” daartegen.

Controversiële thema’s

Hoewel vrouwelijke diakens op de synode niet besproken zullen worden, wordt het onderwerp niet geheel uit het synodale proces geweerd. Sinds maart zijn een aantal synodale studiegroepen bezig met het onderzoeken van enkele ‘controversiële’ thema’s, waaronder de vrouwelijke diakenwijding.

De studiegroepen “zullen hun diepgaande studie zo mogelijk in juni 2025 afronden, maar zullen in oktober 2024 een voortgangsrapport aanbieden”, aldus het werkdocument.

Verantwoordelijkheid delen

Daarnaast belooft verantwoordelijkheid – en vooral het delen daarvan – een belangrijk thema te worden in oktober. Volgens het werkdocument zijn “een cultuur van transparantie en verantwoording” essentieel voor een synodale Kerk. Die vraag is ontstaan door “verlies van geloofwaardigheid door financiële schandalen en seksueel misbruik”.

Zo zouden bijvoorbeeld bisdom- en parochieraden “meer een afspiegeling” kunnen worden van de geloofsgemeenschap die zij besturen en zou “het delegeren van taken waarvoor geen wijding nodig is aan leken” aangemoedigd moeten worden.

De hoop is dat het mes aan twee kanten snijdt: aan de ene kant draagt een grotere en meer diverse groep gelovigen verantwoordelijkheid in de Kerk, en aan de andere kant biedt dat verlichting voor veelal overwerkte priesters en bisschoppen

Bron: https://www.kn.nl