Het geheim van het kruis. In de eerste eeuwen van de Kerk werd het kruis niet afgebeeld. Dat was niet alleen vanwege het feit dat de christenen vanwege dit teken vervolgd werden. U weet, men had andere symbolen die voor de overige mensen niet direct herkenbaar waren. Zoals de mens in de orante houding (gebedshouding), of zoals de vis (misschien hebt u wel eens een vis op de achterkant van een auto gezien). Maar het was niet alleen daarom, maar ook omdat het kruis als afbeelding als te pijnlijk werd ervaren.
Het schandaal van het kruis! Het kruis is een moeilijk teken. Beter gezegd het kruis, het lijden dient zich als iets heel moeilijks aan in ons menselijk bestaan. Iets waar wij mensen mee worstelen, vechten, wat ons kwaad maakt. Zoals iemand mij pas vertelde. “Toen zij haar dochter verloor, is zij opgehouden naar de kerk te gaan.” Of de afgelopen jaren met de misbruikschandalen, of nu de oorlog in de Oekraïne of de Gazastrook! Wat is dat toch allemaal? Het probleem, het ‘scandalum’, het schandaal van het kruis!
Met ons redeneren komen wij er niet uit. De Goede Week is dan ook geen week van redeneren, maar van contempleren, van schouwen. Dat gaan we deze week weer doen. Wat heeft God er nu mee gedaan? In ieder geval zal de Paaswake ervan getuigen hoe God met mensen is blijven optrekken. Sterker nog, waar mensen andere wegen gingen, heeft Hij hen met leidsels van liefde willen terughalen. Hij heeft het leed van zijn volk gezien, altijd weer opnieuw. Veel van hun lijden was volgens de Schrift het leed vanwege hun ontrouw! Altijd weer opnieuw is de menselijke ontrouw door Gods trouw beantwoord. Maar dat niet alleen. God is Mens geworden. En Hij heeft nabijheid geleefd en alles van ons menszijn meegeleefd. Hij heeft honger gekend in zijn vasten. Hij heeft iets van de vernietigende krachten van de natuur moeten ervaren bij de storm op het meer. Hij heeft gezien wat ziekte doet en hoe de dood zich soms pijnlijk aandient bij een veel te jong leven, zoals bij het dochtertje van Jaïrus.
Jezus hoort de vragen die mensen zich stellen. Heel concreet en herkenbaar, zoals bij de dood van zijn vriend Lazarus. “Als gij hier waart geweest, zou mijn broer niet gestorven zijn.” Het verwijt was er toen al. Waarom dit lijden? Waarom was U er niet? En Jezus gaat het niet uit de weg, maar Hij geeft ook niet de indruk dat Hij iets vergeten is of dat Hij gefaald heeft. “Uw broer zal verrijzen,” zegt Jezus dan. Dus Hij blijft betrokken op de ander. Dat is één ding, maar nog belangrijker: “Ik ben de verrijzenis en het leven. Wie in Mij gelooft, zal leven, ook al is hij gestorven en ieder die leeft in geloof aan Mij, zal in eeuwigheid niet sterven.”
Jezus zegt niet dat ieder die gelooft in Hem niets zal overkomen, maar hij zal in eeuwigheid niet sterven. Je leeft dus nu al voor de eeuwigheid, daarnaartoe zijn we op weg. Daar gaat het om. Petrus werd pas een heilige toen hij durfde erkennen dat hij zo geweldig en groot niet was, maar dat zijn eigenlijke grootheid van een andere orde is, genadewerk is en dat wij voor de eeuwigheid bestemd zijn. Dat heeft hij door lijden heen mogen ontdekken. Dat wij dus ten diepste niet van onszelf, niet van onze ouders, maar van God zijn. Dat wil ons het kruis van Jezus openbaren.
Ja, het kruis, het lijden is puur menselijk gezien een aanstoot. Maar met Jezus, in zijn kruisdood krijgt het lijden een andere, nieuwe dimensie. In Jezus wordt het openbaring van een barmhartige liefde die ons ten diepste draagt. Maar dat niet alleen. De kruisliefde in Jezus, maakt van ons vernieuwde mensen. Zijn barmhartige liefde die zich ten diepste openbaart op het kruis, vormt ons mensen om. Dat is het geheim van ons Doopsel en maakt ons tot Kerk. We zien het in een Maria Magdalena, in de goede moordenaar en in alle heiligen van de Kerk. Op Goede Vrijdag wordt het kruis ontbloot. Het is niet zomaar een traditie maar het heeft een diepe zin. Ja, het kruis in zichzelf is iets weerzinwekkends wat je het liefste afdekt, verstopt. Het ‘mysterium iniquitatis, het mysterie van de zonde.’
Het kruis is geen gemakkelijk, laat staan logisch teken. Door het afdekken wordt zichtbaar gemaakt hoe ongewoon en menselijk gezien vervreemdend het kruis werkt. Het is ergens een walgelijk teken. Wanneer je het toont, moet het dus die diepte hebben die Jezus eraan geeft. Ja, spontaan stoot het kruis af. Maar dit hoeft niet meer, want Hij heeft door het geheim van zijn zelfgave het kruis een nieuwe betekenis, een diepe zin, gegeven. Wij kunnen het lijden, wij kunnen onze kruizen aan Hem geven. Hij is er namelijk vrijwillig op vastgehecht en kan er zo verlossend in aanwezig zijn. Zo wordt het kruis dan ook getoond, mét Hem, want alleen in Hem krijgt het zin en is het te dragen. Daarom kijken wij de komende week naar het mysterie van het kruis en weten wij ons dankbaar als Kerk, dankzij Hem.
Tekst: Bezinning op het Woord, inleidende teksten bij de dagelijkse liturgie
Bron: www.bisdom-roermond.nl
