Keti Koti betekent ‘Ketenen Verbroken’. Zo heet de dag waarop elk jaar op 1 juli de afschaffing van de slavernij herdacht wordt en de vrijheid gevierd. De diepere betekenis van Keti Koti stond altijd ver af van mijn belevingswereld, als iets van ver weg en lang geleden. Tot ik deze maand geconfronteerd werd met vier prachtige schilderijen van Gerda Dapper; portretten van vrouwen die dit verleden met zich meedragen. Het heeft mij aan het denken gezet over het Slavernijverleden. Zo komt de slavernij dichterbij en zeker ook omdat de sporen van dit verleden zichtbaar zijn in Apeldoorn.
Gerda Dapper heeft de portretten van de titel gegeven van ‘Kleurrijke Apeldoorners’. Geïnspireerd door de discussie rondom slavernij en koloniën heeft zij een gekleurd portret ingestuurd van Apeldoornse Nericha Marchena uit Curaçao. Waarmee ze de publieksprijs heeft gewonnen in 2023 bij Coda ART 055. Deze weken hangen twee van haar schilderijen in het portaal van de kerk.
Keti Koti heeft voor mij letterlijk en figuurlijk meer kleur gekregen. Maar het voelt nog steeds ongemakkelijk om met dit verleden geconfronteerd te worden. Een verleden waarin onrecht is aangedaan aan mensen en hele bevolkingsgroepen. Mensen die als dieren verhandeld, vervoerd en uitgebuit werden. Nabestaanden die nog steeds last hebben van dit foute verleden. Excuses hiervoor zijn nodig, maar schieten altijd tekort. Het verleden veranderen wij niet meer, maar de toekomst geeft ons de kans om elkaar als zusters en broeders te zien en samen te bouwen aan een wereld waarin iedereen er mag zijn en tot haar of zijn recht mag komen. Een wereld waarin wij bewust zijn van de rijkdom van de verschillende culturen, die we ook samen zien komen in onze kerk.
In Museum Catarijne Convent in Utrecht is vanaf 29 juni tot 22 september een expositie geopend met de titel ‘Christendom en slavernij.
Diaken Ronald Dashorst
